• CIRCULAIR ECONOMISCH RENOVEREN, HOE DAN?

    Leestijd: 5 – 6 minuten, door: Yuri van Bergen

    Circulariteit is hot! Maar tegelijkertijd ook supervaag. Mocht je dit verhaal zijn gaan lezen in de hoop op een eenvoudig en duidelijk antwoord, dan moet ik je op voorhand teleurstellen. Met dit verhaal hoop ik je enkel te laten zien dat circulair renoveren niet moeilijk is om (zelf) te doen. Maar ik weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het is om ermee te beginnen. Vanuit de theorie valt het containerbegrip circulariteit economisch namelijk wel mee. Je kan discussiëren over de mate van circulariteit of wat precies onderdeel moeten uitmaken van een circulair economisch product. Maar er zijn inmiddels voldoende bewezen oplossingen ter inspiratie. Ook bij jou in de buurt! Bijvoorbeeld een voedselkweker die oesterzwam kweekt op koffiedrap (1). Deze koffiedrap wordt lokaal opgehaald bij ondernemers en bewoners in de buurt. In dit afval van bewoners bij het zetten van koffie zit nog voldoende voeding opgeslagen om paddenstoelen mee te produceren. Omdat er voldoende koffie wordt gedronken in de buurt en er daardoor voldoende grondstof beschikbaar is kan je er iets anders mee gaan doen. En omdat er weinig transport tussen afval, producent en klant nodig is wordt er milieutechnisch efficiënt gewerkt. Het levert zelfs nog wat werkgelegenheid voor mensen uit de buurt en natuurlijk een lekker portie duurzame oesterzwammen op je bord!

    Lees meer
  • VERVOLG OP DE DUURZAME KILOKNALLER BIJ RENOVEREN

    Leestijd: 6 – 7 minuten, door: Laurens Talsma & Yuri van Bergen

    De vele leuke en enthousiaste reacties op ons vorige verhaal over de introductie van een nieuw afwegingskader bij duurzame renovatie hebben ons gemotiveerd om een vervolg artikel te schrijven. Nu de methode is geïntroduceerd is de volgende vraag natuurlijk wat de potentie van dit nieuwe afwegingskader is en welke informatie ieder verder gaat helpen om de besluitvorming beter te motiveren? Aan de hand van enkele scenario’s zullen we, gelijk aan de vorige keer, met enkele eenvoudige figuren het antwoord op deze complexe vragen inzichtelijk maken. Voor ons is echter de opgave achter deze vragen nog belangrijker. Want waarom zouden we eigenlijk op een andere manier met elkaar willen communiceren over het afwegingskader bij renovatie? We hebben toch voldoende kennis over de bestaande woningvoorraad, er is voldoende software aanwezig om te rekenen en er zijn genoeg mensen om deze ambitie te realiseren? Om deze vraag te beantwoorden zullen we allereerst moeten stoppen met achterom kijken. Want de periode van overvloed aan middelen is voorbij; de tijd van besparing is aangebroken.

    Misschien merk je het zelf in je dagelijkse werk. Steeds vaker krijgen we te maken met enige vorm van schaarste. ‘Vroeger’ kreeg een goed idee nog de tijd om te groeien naar een plan om vervolgens als project tot resultaat te worden gebracht. Door schaarste in tijd wat betreft onze klimaatdoelstellingen, schaarste aan investeringsruimte door groeiende kosten, schaarste aan duurzaam materiaal, schaarste aan menskracht in uitvoering, schaarste aan ruimte om te leren of om fouten te maken en schaarste aan de energie zoals we die nu gebruiken. En dit maakt het voor een woningeigenaar enorm gecompliceerd om nu een ‘verstandig’ besluit te nemen met een blik op de toekomst. Want in deze tijden van schaarste moet natuurlijk alles wel in een keer goed, de ruimte voor herkansing is er helaas niet meer.

    Lees meer
  • DE INTRODUCTIE VAN EEN DUURZAME CO2-KILOPRIJS BIJ RENOVEREN

    Leestijd: 3 – 4 minuten, door: Laurens Talsma & Yuri van Bergen

    Wat ons betreft is er weinig discussie mogelijk over het standpunt dat stapsgewijs renoveren in stichtingskosten duidelijk goedkoper is dan direct de gehele woning aanpakken. Iedereen die wel eens heeft gerekend aan de ‘kosten’ kant van de renovatieopgave zal de rekenkundige voordelen begrijpen. De vraag die vervolgens vaak door de professionele woningeigenaren wordt gesteld is: “lever je dan wel voldoende kwaliteit als je niet de gehele woning in een keer aanpakt?” Met het renoveren in componenten is hiervoor de oplossing in theorie aanwezig (1) en wordt de meerwaarde van deze theorie inmiddels iedere dag in de praktijk bewezen!

    Lees meer
  • Waarom het verplicht isoleren van woningen verstandig is

    Leestijd: 4 – 5 minuten, door: Sven Ringelberg

    De verduurzaming van de gebouwde omgeving krijgt de laatste maanden wat minder de aandacht, maar achter de schermen loopt alles onverminderd hard door. Het Klimaatakkoord spreekt over een groot aantal ambitieuze programma’s. Bekend zijn bijvoorbeeld de aardgasvrije wijken, die laatst nog gefileerd werden door de Rekenkamer en de renovatieversneller bij woningcorporaties. Er is echter één project dat mijn interesse het meest heeft gewekt: de minimale isolatie eisen voor de bestaande woningbouw. Het Klimaatakkoord noemt dit nogal cryptisch de ‘standaard en streefwaarden’.

    Lees meer
  • De zoektocht naar circulariteit in de (renovatie) praktijk

    Leestijd: 5 – 6 minuten, door: Pieter Deijkers

    In de afgelopen jaren zijn we bestookt met termen als ‘Nul-Op-de-Meter’, ‘Energie-neutraal’ en ‘CO2-neutraal’. De noodzaak tot verduurzaming en CO2 besparing lijkt bij iedereen te zijn doorgedrongen. Nu deze termen voor verduurzaming en aandacht voor energie bij iedereen in de vocabulaire zijn opgenomen is het tijd voor de volgende uitdaging: Circulariteit. Hoewel het begrip bij veel mensen nog nieuw klinkt en vraagtekens oproept, duikt circulariteit steeds vaker op aan zowel de vraagzijde (vastgoedeigenaren) als aan de aanbodzijde (marktpartijen) van de renovatiemarkt.

    Het begrip circulariteit staat niet op zichzelf en is eigenlijk niets meer dan een logische volgende stap van de verduurzaming die is ingezet. In 1987 riep de VN-commissie Brundtland al op tot duurzame ontwikkeling en omschreef dat als volgt: “Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” (1). In 2002 schreven William Mc Donaugh en Michael Braungart het boek ‘Cradle to Cradle, Afval= voedsel’ en legden de ambitie een lat hoger dan de commissie Brundtland: “het voorzien in onze eigen noden en de toekomstige generaties van meer mogelijkheden voorzien” (2). Veel opdrachtgevers hebben voor zichzelf al handvatten en werkwijzen ontwikkeld om bij de energietransitie ook te sturen op duurzaam materiaalgebruik. Denk hierbij aan programma’s als ‘The Natural Step’. Een logische volgende stap op verduurzaming is dan ook de transformatie naar een circulaire economie: “In een circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Het afval is de nieuwe grondstof.” (3)

    Lees meer