• de introductie van een topsector duurzame renovatie

    Leestijd: 8 – 10 minuten, door Yuri van Bergen

    Onlangs stuurde onze demissionaire minister van Volkshuisvesting een brief naar de kamer om de beoogde en maatschappelijk noodzakelijke bouwstroom een impuls te geven. In deze brief probeerde hij steun te krijgen voor het idee van industriële verbouwstromen gericht op het creëren van extra woonruimte. Met name de concepten optoppen & splitsen kregen hier de aandacht. Eindelijk krijgt de bestaande bouw weer wat meer aandacht en worden de mogelijkheden gezien om de kwaliteit van de bestaande bouw substantieel te verhogen. Het is echter niet genoeg om de nodige vernieuwing in de sector van de bestaande bouw echt op gang te brengen.

    Het gangbare idee dat door industriële renovatieproducten de prijs voor iedere woningeigenaar zal dalen, de kwaliteit zal stijgen en er eindelijk een duurzaam aanbod ontstaat voor iedere woning om uit te kiezen, is niet nieuw. Met een dergelijke industriële renovatiepraktijk zouden onze maatschappelijke ambities rondom klimaat en leefbare buurten ook daadwerkelijk waargemaakt kunnen worden. De praktijk van industrieel renoveren is tot heden echter het domein geweest van liefhebbers en pioniers. Onlangs wandelende ik door ons eigen volkshuisvestelijke archief en vond een afstudeerscriptie met als titel INDUSTRIALISATIE EN RENOVATIE geschreven door 3 studenten van de TU/e in 1975 (Egmond, van Oorschot en Klinkenbijl). In deze afstudeerscriptie doen de heren een poging te beschrijven hoe een industrialisatieproces bezien kan worden als meer dan enkel een toevallig historisch incident. Daarbij maken ze gebruik van een model om de waarde voor de volkshuisvesting te becijferen. Om vervolgens een verbijzondering te maken naar de renovatie. Met de kennis van nu heb ik met veel plezier het verslag gelezen. Het verbaast me dan ook zeer dat deze kennis in de praktijk nauwelijks is toegepast en dat nu, bijna 50 jaar later, ons ministerie via een Kamerbrief het als lapmiddel voor de tegenvallende nieuwbouw inzet.

    Lees meer
  • Eén integrale aanpak geschikt voor 14.000 buurten

    Leestijd: 8 – 10 minuten, door Yuri van Bergen & Haico van Nunen

    Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het terugbrengen van de CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving. Op dit moment vertalen zij hiervoor hun warmtevisie naar concrete wijkplannen. En direct wordt al duidelijk dat de capaciteit om de maatregelen fysiek uit te voeren ontbreekt. Bedenk dat het om een integrale wijkaanpak gaat waarbij naast verduurzamen ook andere nieuwe thema’s zoals biodiversiteit, energiearmoede en klimaatadaptatie op de agenda staan. Dit komt ook nog bovenop bestaande uitdagingen zoals de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van het wonen en de afnemende leefbaarheid in vele buurten. 

    Om het tempo van de verduurzaming op te kunnen voeren hebben we alle denk- en doe-kracht nodig om zowel gelijktijdig de vraag naar, als het aanbod van slimme renovatieproducten snel en doeltreffend te organiseren. Het ordenen en groeperen van zowel de woningvoorraad als de gebruikersdoelgroep kan ons hierbij helpen. Er zijn diverse bewezen methoden om dat te doen. Om deze omvangrijke opgave te realiseren probeert eenieder het gat te verkleinen tussen het microniveau van de individuele eigenaar-bewoner en het macroniveau van de overheid en de markt. Dé plek om die brug te slaan is de buurt.

    Lees meer
  • Component renovatie is meer dan het renoveren van een bouwdeel

    Leestijd: 2 – 3 minuten, door Yuri van Bergen & Haico van Nunen

    In de jaren tachtig startte grootschalige renovatie met de aanpak van met name vooroorlogse woningen. Hiervoor werd eigenlijk enkel achterstallig onderhoud gepleegd. Door de groeiende onvrede van bewoners met de kwaliteit van hun woning zag men zich genoodzaakt tot het kanaliseren van die onvrede door middel van inspraakmogelijkheden en -procedures. Dit vroeg om een totaalaanpak waarbij ook aandacht was voor de ruimtelijke kwaliteit en het wooncomfort van de woningen naast verbetering van de techniek.

    Lees meer
  • De perverse prikkels van de woningmarkt te lijf

    Deel 2 van een artikelenreeks over wooncoöperaties

    Leestijd: 2 – 3 minuten, auteurs: Thijs van Tetering, Yuri van Bergen, Bernard Smits, Marijke van Zoelen & Trevor James

    Kansen voor de wooncoöperatie

    Een geleidelijke verbetering van de in het vorige artikel gestelde uitwassen van de woningmarkt kan vanuit de overheid bewerkstelligd worden door een voorzichtige afbouw van de ‘verkeerd’ uitgepakte maatregelen uit het verleden of door corrigerende nieuwe wetgeving. Op lange termijn zal dit het beoogde effect hebben, maar de ervaringen vanuit het verleden leert ons dat een dergelijke verandering veel tijd kost. En niet iedereen heeft de tijd of het geduld om deze ontwikkelingen te volgen. Er is behoefte aan vormen die vandaag kunnen beginnen en die naast fysieke resultaten ook ‘lessen geleerd’ brengen voor de lange termijn.

    Een kansrijke bijdrage levert de coöperatieve woonvorm! Deze relatief nieuwe woonvorm in Nederland onttrekt zich aan de perverse prikkels van de woningmarkt en zorgt voor duurzaam betaalbare woningen. De kostprijs van een woning en de daadwerkelijke beheer- en onderhoudslasten zijn bij deze woonvorm bepalend voor de woonlasten, niet de marktprijzen. Bovendien voeren de bewoners in een coöperatieve woonvorm gezamenlijk de regie over het wonen waardoor volledig andere waarden dan enkel financiële de boventoon voeren.

    Lees meer
  • Een beknopte geschiedenis van de Nederlandse wooncrisis

    Deel 1 van een artikelenreeks over wooncoöperaties

    Leestijd: 2 – 3 minuten, auteurs: Thijs van Tetering, Yuri van Bergen, Bernard Smits, Marijke van Zoelen & Trevor James

    Wooncrisis

    Nederland verkeert in een wooncrisis. Wonen in Nederland is grosso modo verdeeld in individueel huren en individueel kopen. De laatste jaren zien we een groeiende kloof tussen deze twee vormen. Voor sociale huurwoningen gelden jarenlange wachttijden, in veel gemeenten meer dan zeven jaar, en de koopwoningen zijn alleen nog bereikbaar voor mensen die al een huis of een flink vermogen bezitten. Huren in de particuliere sector is in het afgelopen decennium al helemaal een kostbare aangelegenheid geworden. Een groot gedeelte van de huishoudens in Nederland, waaronder een groeiende groep met middeninkomens, lukt het daarom niet om een passende woning te vinden. Niet in de laatste plaats omdat er amper aanbod is.

    Lees meer