• HOE MEER OPDRACHTGEVERS, HOE INGEWIKKELDER DE RENOVATIE

    Leestijd: 6 – 7 minuten, door: Yuri van Bergen

    Steeds meer mensen beginnen rekening te houden met het milieu bij de keuze voor producten en diensten. Er wordt gekozen voor een duurzame bank, een groen energiecontract en lokale producten. Ieder op zijn eigen manier en tempo. Natuurlijk kan alles duurzamer en sneller maar laten we niet vergeten dat slechts enkele jaren geleden deze keuze er nog niet eens was!  

    Ook binnen de werelden van de bouw en de volkshuisvesting is het afgelopen jaar veel geschreven en geroepen over duurzaamheid. Dit vind ik een fantastische ontwikkeling, maar voor mij blijft de vraag of deze ook aansluit bij de grootste opgave die Nederland kent: de verduurzaming van de bijna 5 miljoen woningen in particulier bezit. Want als ik als professional in de gebouwde omgeving om me heen kijk is het voornamelijk de nieuwbouw die pronkt met haar duurzame resultaten. En laat nu juist deze opgave geen bijdrage leveren aan het besparen van CO2 uitstoot in gebouwde omgeving. Sterker nog: het zou fantastisch zijn als de huidige nieuwbouwproductie van 160 woningen per dag in ieder geval de opgave voor de gebouwde omgeving niet groter maakt. De werkelijke opgave waar onze kersverse minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening voor staan is het verduurzamen van duizend bestaande woningen per dag.

    Lees meer
  • Een olifantenpaadje voor eigenaar-bewoners

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Yuri van Bergen

    Iedere zaterdagochtend maak ik een lange wandeling vanuit thuis, op en neer tussen twee dorpjes. Ik volg dan een klein kronkelig riviertje dat door verschillende natuurgebieden loopt. Hiermee ben ik begonnen tijdens de eerste lockdown maar de herhaling is me goed bevallen. Voor een beetje variatie op de route wandel ik wekelijks willekeurig aan beide kanten van het riviertje. Hierbij maak ik graag gebruik van de vele olifantenpaadjes die enkele vaste routepaden op natuurlijke wijze met elkaar verbinden. Ik zie nooit iemand tijdens deze wandelingen, maar toch blijken er gedurende de week vele wandelaars te zijn die samen met mij hetzelfde pad gebruiken. Want groen groeit er niet op deze wandelstroken. Lopend over deze paden gingen vorige week mijn gedachten terug naar 2007, het jaar dat minister Vogelaar haar lijst van prachtwijken publiceerde. In datzelfde jaar begon ik samen met enkele collega’s aan het verhalen over en werken aan een nieuw olifantenpaadje: het pad voor de particuliere woningeigenaar.

    Lees meer
  • De prijs van grootschalig renoveren

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Yuri van Bergen

    Op heel veel plaatsen is men bezig met het op gang brengen van de gewenste verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving. Er zijn pilots uitgezet. Initiatieven vanuit de buurten worden gestimuleerd. Maar alleen het plaatsen van PV-panelen en na-isolatie komen als maatregelen tot nu toe van de grond. Werkelijke duurzame verbeteringen van met name het particuliere woningbestand komen niet verder dan enkele experimenten. Renoveren is dan ook complex. Aan de ene kant is het voor de professionele (sociale) woningeigenaar al niet eenvoudig om een woning te verduurzamen, laat staan voor individuele woningeigenaren. Je weet niet wat je hebt. Je begrijpt niet naar welke ambitie je toe moet of wilt en bij wie je moet zijn voor een betaalbaar en kwalitatief goed verbetervoorstel. Voor de markt geldt aan de andere kant dat men een renovatieaanbod aan het ontwikkelen is om die verduurzaming mogelijk te maken. Men kan echter geen afzetmarkt vinden voor hun product.

    De conclusie is voor mij persoonlijk kraakhelder: vraag en aanbod komen niet uit zichzelf bij elkaar.

    Lees meer
  • OVERPEINZING: MEER AANDACHT VOOR DE VRAAG

    Leestijd: 4 – 6 minuten, door: Yuri van Bergen

    Steeds vaker betrap ik mezelf in gesprekken over de verduurzaming van de gebouwde omgeving op het gebruik van hetzelfde argument. Een argument dat de basis vormt van mijn visie op de opgave van duizend woningen per dag. Graag vat ik dit argument nog eens voor jullie samen in deze overpeinzing.

    Proces boven techniek

    Voor mij gaat de opgave van duizend woningen per dag niet over techniek maar over mensen. Met de techniek komt het namelijk wel goed. Het proces voorafgaand aan de techniek is echter de grootste uitdaging die we met elkaar hebben willen we uiteindelijk succesvol zijn. Want om duizend woningen per dag te renoveren hebben we minstens duizenden vakmensen nodig die met hun handen willen werken bij mensen in huis. En daarnaast hebben we natuurlijk evenzoveel bewoners per dag nodig die daadwerkelijk zin, tijd en geld hebben in een renovatie. Volgens mij ligt hier de grootste uitdaging: 1.000 bewoners per dag vinden die hun huis willen renoveren.

    Lees meer
  • opnieuw relevant: De bewoner is zo gek nog niet….

    Wat zijn de kosten voor het verduurzamen van een woning?

    Leestijd: 8 – 9 minuten, door: Haico van Nunen

    Dit artikel is eerder geplaatst in Renda #4 – 2019

    Aan het einde van de zomer brak er een heftige discussie over het verduurzamen van woningen los. De reden hiervoor was de publicatie van een nieuwe rapportage van het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving). Hierin werd geconcludeerd dat het verduurzamen van de eigen woning voor bijna alle huiseigenaren financieel niet rendabel is. In de reflectie op één jaar ‘Klimaatakkoord Gebouwde Omgeving’ valt daarnaast te lezen dat woningen via een wijkaanpak in één keer van het aardgas afhalen voor 2030 moeilijk is en dat woonlastenneutraliteit de grootste blokkade voor verduurzaming dreigt te worden.

    Deze berichten zijn weinig hoopgevend voor de realisatie van de duurzaamheidsambities van de gebouwde omgeving. Maar zijn deze conclusies eigenlijk wel verrassend? De rapporten lijken een mooi moment om onderstaand artikel opnieuw onder de aandacht te brengen. In dit artikel, eerder gepubliceerd op het platform RENDA ongeveer een jaar voor het uitbreken van deze discussie, gaf een mogelijke oplossing voor opschalingsmogelijkheden van woningrenovaties. In het kader van deze discussie deel ik graag deze eerdere inzichten.

    Lees meer