• Het idee van Mobiele Buurtfabrieken

    Leestijd: 11 – 13 minuten, door: Yuri van Bergen

    Het is geen toeval dat ik in 2007 door de BouwhulpGroep uit een van de succesvolste woningbouwfabrieken in Nederland ben gehaald. Zij waren namelijk al sinds begin jaren negentig betrokken bij de eerste nationale onderzoeken naar het verduurzamen van bestaande woningen. Als overall programmaleider werkten ze hierbij samen met bijna duizend onderzoekers aan de verkenning van de opgave die vandaag de dag werkelijkheid is geworden. Deze opgave luidt: hoe gaan we al die woningen die op hetzelfde moment zijn gebouwd straks allemaal gelijktijdig renoveren zonder vooraf te weten wat de vraag op dat moment zal zijn? (bron 1). Na jaren systematisch onderzoek naar dit vraagstuk hebben we een methode ontwikkeld waarbij de kwaliteit van de woningvoorraad slim in kaart kan worden gebracht en waarbij een substantiële omvang snel voorzien kan worden van een passende kwaliteitsverbetering met beperkte middelen. Deze methodiek is reeds op meer dan tienduizenden woningen gedemonstreerd in opdracht van vele woningcorporaties. De naam van deze methodiek: Component Renovatie. Na tientallen jaren van denken is er een nieuwe vraag ontstaan. Hoe gaan we deze methode opschalen? Het antwoord bleek achteraf eenvoudiger te zijn dan gedacht. We zijn in 2007 gewoon begonnen met het samen met de koplopers te doen! (bron 2)

    Lees meer
  • HERHALING FACILITEERT VERSNELLING

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Laurens Talsma

    Verduurzamen van woningen…dan denk je aan isoleren en een installatie die geen gas verbruikt. Isoleren is tegenwoordig redelijk eenvoudig, de stap naar gasloos is complexer en heeft meer tijd nodig om tot innovatieve én betaalbare oplossingen te komen. De vraag is echter niet zozeer wát we moeten doen om te verduurzamen, maar meer hóe krijgen we dat in 30 jaar tijd voor elkaar bij 7,8 miljoen woningen? Het meest gegeven antwoord: we moeten versnellen… van 1000 (hoogniveau) renovaties per jaar naar 1000 renovaties per dag. De corporatiesector wordt daarbij aangewezen als startmotor voor deze versnelling. Want met circa 2,3 miljoen woningen vertegenwoordigen ze schaal. Met als bijkomende voordelen dat deze woningen zijn verdeeld over ‘slechts’ 300 eigenaren en dat in de sector ‘in principe’ de financiële middelen aanwezig om het daadwerkelijk te gaan doen.  Iets wat bij de particuliere sector minder vanzelfsprekend is. Dus corporaties: gaan jullie maar als eerste versnellen! “Oké, die handschoen willen we wel oppakken, maar eehhhh hoe…?”

    In dit artikel ga ik niet op zoek naar het passende antwoord. Ik wil ingaan op de huidige praktijk van onderhoud en renovatie binnen de corporatiesector, om middels een beschouwing kansen te benoemen die kunnen bijdragen aan de gewenste versnelling en zo duidelijk te maken hoe van start te gaan.

    Lees meer
  • RENOVATIE ALS ‘BIG BUSINESS’

    Leestijd: 9 – 11 minuten, door: Yuri van Bergen

    Renovatie is de grootste groeimarkt in Nederland. De gemiddelde leeftijd van onze woningvoorraad is inmiddels 60 jaar (1). Voor elke woning geldt dat na dertig jaar grotere ingrepen nodig zijn om het wooncomfort op peil te houden dan alleen schilderen en kleine reparaties. Dit betekent dat alle woningen de komende dertig jaar nog minimaal 1 renovatie zullen ondergaan. En met alle woningen wordt bedoeld de nog steeds groeiende voorraad van 8 miljoen woningen waarvan er circa 5 miljoen in particulier bezit zijn.

    Hoe gaan we deze renovatie van Nederland met elkaar betalen? We kunnen iedere euro slechts eenmaal uitgeven en hebben ook andere rekeningen te betalen zoals de schoolopleiding, de autogarage en onze tandarts. Als iedereen per jaar één maandsalaris aan de kant zet, dan hebben we met elkaar binnen 10 jaar genoeg geld gespaard om minimaal 1 onderdeel, bijvoorbeeld de gevel, van onze woning goed aan te pakken (2). De renovatie van een dergelijk onderdeel biedt ook gelijk de kans om bijvoorbeeld de woning geschikter te maken voor langer zelfstandig wonen. Ook draagt een renovatie bij aan minder en duurzamer energiegebruik en het comfortabeler, gezonder en veiliger maken van de woning. Kortom: met een woningrenovatie draag je bij aan de noodzakelijke verduurzaming van Nederland. Het moge duidelijk zijn dat we het hier niet hebben over een renovatie waarbij de hele woning op zijn kop gaat maar over gerichte ingrepen op onderdelen om de gewenste kwaliteit te bereiken. Wij noemen dat componentrenovatie (3).

    Lees meer
  • VISIE, VISIE EN VISIE

    Leestijd: 14 – 18 minuten, door: Yuri van Bergen

    H et waren de laatste werkdagen voor de zomervakantie toen een journalist me tijdens een tv-interview vroeg of ik voor de camera wilde benadrukken dat het verduurzamen van de gebouwde omgeving achter blijft door de houding van bepaalde partijen. Zijn (goed bedoelde) intentie was om vanuit deze achterstand van de huidige renovatiemarkt de behoefte aan een grote versnelling te benadrukken. Later in het item zouden we dan gaan praten over de mogelijke oplossingen.

    Ik vond dat geen goed idee.

    We hebben het over de opgave van het renoveren van duizend woningen per dag. Het grootste probleem voor deze opgave is niet eens zozeer het tempo van duizend woningen; maar simpelweg het feit dat ze gerenoveerd moeten worden. Renoveren is de praktijk die al honderd jaar worstelt met haar imago en identiteit ten opzichte van haar broertje ‘nieuwbouw’ en haar zusje ‘onderhoud’. En laat nu uitgerekend renovatie de oplossing bieden voor de grootste (duurzame) verbouwing van Nederland ooit. Door middel van het stap-voor-stap renoveren van niet gehele woningen maar slechts één component per keer is er eindelijk een oplossing voor betaalbaar renoveren en ruimte voor innovatie in de nabije toekomst! De renovatie praktijk moet nu dus gaan opschalen en daardoor heeft het geen belang bij discussies over de schuldvraag binnen de eigen gelederen. De praktijk moet juist nu de verbinding mét elkaar zoeken en de beschikbare kennis gebruiken om een duidelijke visie te bouwen. Om vervolgens innovaties van buiten de sector te gebruiken om onze eigen barrières te beslechten. De journalist ondersteunde mijn betoog en samen hebben we er een mooi en inspirerende bijdrage van gemaakt! Een bijdrage die zich richt op datgene wat de gebouwde omgeving nu echt kan gebruiken: visie, visie en visie!

    Lees meer
  • DUURZAAM WONEN IS MEER DAN CO2 BESPAREN (Deel 2)

    Leestijd: 3 – 5 minuten, door: Sandra Arts

    Inmiddels is het een half jaar geleden dat ik met het artikel ‘Duurzaam wonen is meer dan CO2 besparen’ mijn visie op het renoveren met de druk van het klimaatakkoord heb verwoord. Dit artikel sloot af met de zin: “er is een architect nieuwe stijl nodig die techniek en technische innovatie kan integreren binnen een sociaal ontwerp, gericht op een leefbare wijk van woning tot woonomgeving!” Bij alle projecten die wij in handen hebben domineert deze visie. Door de opdrachtgever inzicht te geven in de huidige kwaliteiten van een complex en wat het betekent om de woningen aan de toekomstwensen te laten voldoen kan deze een weloverwogen besluit nemen wat de meest geschikte aanpak is voor nu en/of voor later. In dit proces worden ook de wensen en eisen van andere belanghebbenden, zoals bewoners en gemeenten, meegenomen.

    Onder ander bij onze projecten in Arnhem, Eindhoven en Meijel hebben we deze integrale afweging tussen beeld, leefbaarheid, techniek en energieambitie zorgvuldig gemaakt. Hieronder volgt een korte beschrijving van deze projecten.  De voorbeelden geven het resultaat weer van een betaalbare en duurzame oplossing voor het verwezenlijken van een leefbare gebouwde omgeving. Niet de letterlijke voorbeelden staan hier centraal, maar juist de breedheid van de invullingen (die niet gaan over onderhoud en/of sloop-nieuwbouw). Tevens zijn de voorbeelden bedoeld als inspiratie op het gewenste tempo om duizend woningen per dag te renoveren.

    Lees meer