• Vraaggestuurd verduurzamen met behulp van een industriële circulaire renovatieketen

    Leestijd: 5 – 6 minuten, door Yuri van Bergen

    Industrialisatie van de gebouwde omgeving is tot nu toe vooral een verhaal over volume, tempo en fabrieken voor nieuwbouw (1). Een opgave die door onze minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening wordt beschreven als ‘Bouwen, bouwen, bouwen’. Gedurende de geschiedenis heeft de bouwsector zichzelf al meerdere keren opnieuw uitgevonden in de behoefte naar het toevoegen van veel woningen. Ook nu weer hoor je overal om je heen over de noodzaak van het produceren van 900.000 woningen vóór 2030. Waarom? Simpelweg omdat er een groot tekort is aan (betaalbare) woonruimte voor jongeren, senioren en migranten die graag NU zelfstandig willen wonen. Naast deze urgentie staan we ook aan het begin van een vierde energierevolutie, met de overstap van fossiele naar duurzame energie (2). En met deze revolutie komt het besef dat bouwen niet meer onze enige grote opgave is maar dat renoveren net zo belangrijk en groot is. Waarom renoveren zo’n grote opgave is? Eenvoudigweg omdat 90% van de woningen in 2050 er nu al staan en dus een duurzame renovatie moeten ondergaan om de klimaatdoelen te halen!

    Lees meer
  • Waarom de verduurzamingsopgave vaker over capaciteit zou moeten gaan

    Leestijd: 5 – 7 minuten, door Yuri van Bergen

    In december vorig jaar organiseerde het Nationaal Klimaat Platform hun eerste ‘De Top Van Onderop’ in het theater Spant! in Bussum. Het was een dag vol energie met honderden mensen die zich met succes inzetten voor duurzaamheid. De positieve energie van vooruitgang was dan ook duidelijk voelbaar. Gedurende de dag was er veel tijd gereserveerd voor het ophalen van kennis en het delen van waardering voor bewezen initiatieven die zijn gestart vanuit de samenleving zelf. Een sfeer die ik persoonlijk het beste kan omschrijven als ‘volkshuisvestelijk’. Dankzij de KRO-NCRV zijn alle events opgenomen en dus eenvoudig terug te kijken (1). De uitdaging van een opgave zoals de gebouwde omgeving, met de grootste impact op onze klimaatdoelen, werd zeker gehoord. Het feit dat 90% van deze woningvoorraad er over 25 jaar nog steeds gewoon zal staan wordt gezien en erkend. Maar antwoorden op de vraag hoe we deze miljoenen woningen hoogwaardig en samen met haar bewoners duurzaam gaan renoveren, zijn niet eenvoudig te geven. Een van de oorzaken ligt simpelweg bij een gebrek aan capaciteit binnen de huidige politiek en overheidssysteem. Want niet alleen is de verduurzamingsopgave van 14.000 buurten in 25 jaar groot, het betreft hier ook nog eens bestaande woningen waarvan twee derde in bezit is van de private woningeigenaar. Dit vraagt veel inzet om eigenaren te verleiden tot verduurzaming en hen te ondersteunen met kennis en financiële middelen. Daarom rijst de vraag of de verduurzamingsopgave niet vaker over capaciteit zou moeten gaan? In dit artikel laten we met voorbeelden uit onze praktijk zien dat er methodes en tools zijn ontwikkeld waarmee met minder inzet van capaciteit meer kan worden bereikt.

    Lees meer
  • INDUSTRIEEL RENOVEREN: HET WERKT ALLEEN ALS JE BEGINT BIJ BEWONERS

    Leestijd: 7 – 9 minuten, door Yuri van Bergen

    Bijna een kwart van de totale klimaatopgave heeft betrekking op de gebouwde omgeving. Om deze doelstellingen te halen zal het tempo van renoveren naar CO2 neutrale woningen van de huidige 1.000 renovaties per jaar naar 1.000 per dag moeten stijgen. Dit kan alleen worden bereikt door huiseigenaren vergaand financieel en technisch te ontzorgen, onbenut arbeidspotentieel te activeren en op te leiden en de uitvoering van verduurzamingsmaatregelen in één week per woning te gaan garanderen. Een belangrijke voorwaarde voor dit succes is dat deze dienst betrouwbaar is en steunt op bewezen technische en financiële oplossingen die aansluiten bij de wensen van particuliere huiseigenaren én de geplande beleidsdoelen. Willen we een kans maken dan is er een nieuwe visie op de uitvoering van deze renovatiewerkzaamheden nodig. In dit derde deel van de reeks over industrieel renoveren gaan we daarom verder in op de praktijk, en hoever we met bewezen vormen (eigenlijk) al zijn met experimenten en succesvolle pilots. Met de pijnlijke conclusie dat dit slechts het topje van de ijsberg van misschien wel de grootste verbouwing van Nederland is.

    Lees meer
  • DE VERDUURZAMING VAN ONZE TOTALE WONINGVOORRAAD VRAAGT OM EEN TOPSECTOR INDUSTRIËLE RENOVATIE

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door Yuri van Bergen

    Aan het begin van de zomer kreeg ik de gelegenheid om, als kartrekker van het missietraject: ‘Doorontwikkeling nieuwe bouwketens en toepassing van duurzame bouwmaterialen’, te spreken (1) op klimaatconferenties in de gemeente Eindhoven en gemeente Helmond. Beide steden hebben zich kandidaat gesteld om samen met 100 andere Europese gemeenten CO2-neutraal te zijn voor 2030. Dit is een ambitieuze doelstelling die binnen een tijdsbestek van slechts 7 jaar moet worden gerealiseerd. Het verduurzamen van de gebouwde omgeving vraagt een gezamenlijke inspanning om 116 woningen per werkdag te verduurzamen. Het is goed om te weten dat slechts 45% van deze woningvoorraad in bezit is van woningcorporaties. De overige woningen zijn in privaat bezit. Juist het vergaand verduurzamen van privaat bezit op grote schaal is een lastige opgave waarmee nog nauwelijks ervaring is opgedaan. Het is daarom begrijpelijk dat deze gemeenten gekozen hebben voor de slogan: “Wat als het ons lukt?”.

    Lees meer
  • de introductie van een topsector duurzame renovatie

    Leestijd: 8 – 10 minuten, door Yuri van Bergen

    Onlangs stuurde onze demissionaire minister van Volkshuisvesting een brief naar de kamer om de beoogde en maatschappelijk noodzakelijke bouwstroom een impuls te geven. In deze brief probeerde hij steun te krijgen voor het idee van industriële verbouwstromen gericht op het creëren van extra woonruimte. Met name de concepten optoppen & splitsen kregen hier de aandacht. Eindelijk krijgt de bestaande bouw weer wat meer aandacht en worden de mogelijkheden gezien om de kwaliteit van de bestaande bouw substantieel te verhogen. Het is echter niet genoeg om de nodige vernieuwing in de sector van de bestaande bouw echt op gang te brengen.

    Het gangbare idee dat door industriële renovatieproducten de prijs voor iedere woningeigenaar zal dalen, de kwaliteit zal stijgen en er eindelijk een duurzaam aanbod ontstaat voor iedere woning om uit te kiezen, is niet nieuw. Met een dergelijke industriële renovatiepraktijk zouden onze maatschappelijke ambities rondom klimaat en leefbare buurten ook daadwerkelijk waargemaakt kunnen worden. De praktijk van industrieel renoveren is tot heden echter het domein geweest van liefhebbers en pioniers. Onlangs wandelende ik door ons eigen volkshuisvestelijke archief en vond een afstudeerscriptie met als titel INDUSTRIALISATIE EN RENOVATIE geschreven door 3 studenten van de TU/e in 1975 (Egmond, van Oorschot en Klinkenbijl). In deze afstudeerscriptie doen de heren een poging te beschrijven hoe een industrialisatieproces bezien kan worden als meer dan enkel een toevallig historisch incident. Daarbij maken ze gebruik van een model om de waarde voor de volkshuisvesting te becijferen. Om vervolgens een verbijzondering te maken naar de renovatie. Met de kennis van nu heb ik met veel plezier het verslag gelezen. Het verbaast me dan ook zeer dat deze kennis in de praktijk nauwelijks is toegepast en dat nu, bijna 50 jaar later, ons ministerie via een Kamerbrief het als lapmiddel voor de tegenvallende nieuwbouw inzet.

    Lees meer