Leestijd: 3 minuten, door BouwhulpGroep (september 2012)
Voorwoord artikelenreeks: reflectie op verleden toekomst
Een tweetal decennia geleden publiceerde de Bouwhulpgroep artikelen die sterk gericht waren op de toekomst van het renoveren. Hoe kan dat bijdragen aan het duurzaam en betaalbaar verbeteren van onze woningvoorraad. Wat moet en gaat er veranderen en hoe kan daarop ingespeeld worden. Het was niet alleen theorie maar we pasten het zoveel mogelijk toe in onze eigen praktijk. In die artikelen werden knelpunten benoemd en begrippen en methoden geïntroduceerd om die knelpunten op te lossen. Die knelpunten, begrippen en methoden blijken nu bij de noodzakelijke verduurzaming van onze woningvoorraad nog actueel en accuraat en worden deels opnieuw uitgevonden.
In deze artikelenreeks van negen artikelen uit de periode 2011 tot en met 2013 hopen we de koudwatervrees die we om ons heen zien om de woningvoorraad echt aan te pakken wat weg te nemen. En met terugwerkende kracht nogmaals het verhaal te vertellen over onze in eigen huis ontwikkelde methode van Collectieve Component Renovatie. Het gaat immers nu niet meer om het denken over hoe we dat moeten doen dat weten we en dat kunnen we. In onze dagelijkse praktijk voor alle woningeneigenaren en overheden zijn deze voordelen zichtbaar. Het gaat er nu om dat er middelen vrijgemaakt worden om het daadwerkelijk op grote schaal te gaan doen. Noodzakelijk om überhaupt de klimaatdoelstellingen te halen.
In dit vijfde artikel uit de reeks wordt betoogd dat het denken in componenten van de auto-industrie ook in de bouwsector tot een betere prijs-kwaliteitsverhouding kan leiden. De revolutie in de productiemethode is helaas na 13 jaar nog geen algemeen goed.
Een sprong vooruit
De titel heeft geen betrekking op de woningbouw in Nederland, maar betreft een artikel over de productiemethode van het Volkswagenconcern, waarmee de productiekosten in de nabije toekomst met 20 procent verminderen. En wat is nu de essentie van deze revolutionaire nieuwe productiemethode? De Duitse autobouwer heeft inwisselbare bouwstenen of modules ontwikkeld, die in alle 43 kleine en middelgrote modellen passen, de zogenaamde Modularer Querbaukasten (MQB). En dit levert nu de essentiële schaalvoordelen op, die tot structurele reductie van de productiekosten leiden. Dus verregaande standaardisatie met een grote mate van differentiatie in de uiteindelijk samengestelde producten.
Denken in componenten
Het bovenstaande voorbeeld laat zien waar standaardisatie met behoud van differentiatie en eigenheid toe kan leiden. Als de woning en de aanpassing in de tijd niet meer beschouwd wordt per project, als een opeenstapeling van ‘losse’ producten en materialen, is er een structurele reductie ook in de bouw te realiseren met een hoge kwaliteit.
De dragers van een dergelijke standaardisatie zijn naar onze mening de ‘componenten’ – samenhangende bouwdelen die voorzien in een gebruiksfunctie – van een gebouw of woning (zoals dak, gevel, woning intern etc.)
Juist een goede afstemming van de noodzakelijke bouwproducten laat de combinatie van standaardisatie en maatwerk toe. De kunst zal zijn minder te denken in een totale woning als een ‘af’ product, maar veel meer oog te hebben voor de gewenste/noodzakelijke aanpassingen van de verschillende componenten in de tijd. Hierdoor is er zowel tijdens de bouw als de aanpassing in de tijd een betere kwaliteit tegen een lage prijs te realiseren (schaalvoordelen).
Minder stapelen, meer samenstellen
In de bouw ontstaat er voortdurend een opeenstapeling van kosten, die geen elementaire bijdragen leveren aan de kwaliteit van het product. De zich voortdurend herhalende voorbereidingskosten van alle opeenvolgende betrokkenen, de faalkosten die onlosmakelijk verbonden zijn met zo’n moeilijke estafette, de voortdurend terugkerende in leerkromme (ontbreken van de ‘substantiële’ serie) en tot slot de reclamebudgetten van alle producenten. Als je dit alles overziet, dan zouden de kosten bij een andere benadering van de opgave, waarbij een grotere serie in combinatie met standaardisatie en het bijbehorende maatwerk, gehalveerd kunnen worden. Het (ver)bouwen van een woning wordt dan weer betaalbaar en dan kunnen de keuzemogelijkheden substantieel vergroot worden.
